Αντλία θερμότητας σε παλιά σπίτια: Αξίζει να κάνω την αλλαγή;

Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση γύρω από την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών έχει ενταθεί, ειδικά με την άνοδο του κόστους ενέργειας και τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτό το πλαίσιο, η αντλία θερμότητας αναδεικνύεται ως μία από τις πιο αποδοτικές και “πράσινες” λύσεις για θέρμανση και ψύξη ενός ακινήτου.

Ιδιαίτερα για ιδιοκτήτες παλαιών κατοικιών, η ευκαιρία που προσφέρει το πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης & Θερμοσίφωνα» είναι εξαιρετικά δελεαστική. Όμως, για να απολαύσετε πλήρως τα οφέλη, είναι ζωτικής σημασίας να προετοιμάσετε σωστά το ακίνητό σας πριν την εγκατάσταση.

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την επιτυχημένη μετάβαση σε αντλία θερμότητας – από την αρχική αξιολόγηση μέχρι την επιλογή του κατάλληλου εξοπλισμού.

Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης: Το σημείο αφετηρίας

Το πρώτο και πιο κρίσιμο βήμα στην προετοιμασία του σπιτιού σας είναι η έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

Πολλοί ιδιοκτήτες το αντιμετωπίζουν ως απλό “χαρτί” για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα, όμως στην πραγματικότητα, το ενεργειακό πιστοποιητικό είναι ο βασικός οδηγός που καθορίζει αν και πώς η αντλία θερμότητας θα αποδώσει πραγματικά στο σπίτι σας.

Τι κάνει το ΠΕΑ;

• Αξιολογεί την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού σας
• Καταγράφει τις αδυναμίες του κελύφους (μόνωση, κουφώματα, τοιχοποιία κλπ.)
• Προτείνει βελτιώσεις για ενεργειακή αναβάθμιση
• Θέτει την κατηγορία ενεργειακής κλάσης του ακινήτου σας
• Είναι υποχρεωτικό για την ένταξη στο πρόγραμμα επιδότησης

Για να εκδοθεί, απαιτούνται πληροφορίες όπως:

• Διαστάσεις και έτος κατασκευής
• Επίπεδα μόνωσης (τοίχων, οροφής, δαπέδου)
• Τύπος παραθύρων και κουφωμάτων
• Υλικά τοιχοποιίας και στέγης

Η εικόνα που προκύπτει είναι εξαιρετικά χρήσιμη: σας δείχνει πού “χάνει” το σπίτι σας ενέργεια και ποια σημεία πρέπει να ενισχύσετε ώστε η αντλία θερμότητας να δουλεύει αποδοτικά και οικονομικά.

Παλαιότητα και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά: Ο ρόλος τους

Το ΠΕΑ δεν είναι απλά ένας αριθμός. Αποκαλύπτει σημαντικές πληροφορίες για την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου σας, με βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή και λειτουργία της αντλίας θερμότητας:

1. Ημερομηνία κατασκευής του ακινήτου

Σπίτια που χτίστηκαν πριν το 2010 (δηλαδή η πλειοψηφία) δεν πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές θερμομόνωσης. Αυτό σημαίνει ότι, για να δουλέψει σωστά η αντλία, ίσως χρειαστείτε μόνωση σε τοίχους ή στέγη.

2. Θερμομόνωση – Θερμοπρόσοψη

Η έλλειψη θερμικής θωράκισης οδηγεί σε μεγάλες απώλειες θερμότητας, πράγμα που αυξάνει τη ζήτηση από την αντλία και άρα το κόστος λειτουργίας.

3. Κουφώματα και παράθυρα

Αν έχετε ακόμα παλιά κουφώματα, ειδικά μονά τζάμια, χάνετε σημαντικά ποσά ενέργειας. Η αντικατάσταση με ενεργειακά κουφώματα θερμοδιακοπής είναι από τις πιο αποδοτικές επεμβάσεις.

4. Υλικά τοιχοποιίας και στέγης

Τα υλικά με χαμηλή θερμική αντίσταση (π.χ. απλό μπετό ή τούβλο χωρίς θερμοπρόσοψη) επηρεάζουν τη θερμική συμπεριφορά και συνεπώς την απόδοση της αντλίας.

Τεχνικές απαιτήσεις: Διαστασιολόγηση, χώρος και παροχή ρεύματος

Αφού ολοκληρωθεί η αξιολόγηση μέσω του ΠΕΑ, έρχονται στο προσκήνιο τρεις τεχνικοί πυλώνες που καθορίζουν την επιτυχία της εγκατάστασης:

1. Σωστή διαστασιολόγηση θερμαντικών σωμάτων

Η αντλία θερμότητας λειτουργεί αποδοτικά σε χαμηλότερες θερμοκρασίες νερού σε σχέση με λέβητες πετρελαίου ή αερίου. Επομένως, τα παλιά θερμαντικά σώματα ίσως δεν αρκούν.

Μικρά σώματα = ανεπαρκής θέρμανση
Μεγάλα σώματα = ιδανική κατανομή θερμότητας χωρίς σπατάλη

Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται αντικατάσταση με fan coils ή σύστημα ενδοδαπέδιας θέρμανσης.

2. Διαθέσιμος χώρος για την εξωτερική μονάδα

Η εξωτερική μονάδα της αντλίας είναι μεγαλύτερη από ένα air-condition και απαιτεί καλή κυκλοφορία αέρα, ησυχία και πρόσβαση για συντήρηση.

Σε διαμερίσματα ή περιορισμένα μπαλκόνια, απαιτείται ειδικός σχεδιασμός για να τοποθετηθεί σωστά και χωρίς να παραβιάζει κανονισμούς.

3. Πιθανή αναβάθμιση ηλεκτρικής παροχής

Οι αντλίες θερμότητας χρειάζονται σταθερή και επαρκή ηλεκτρική παροχή. Εάν ο ηλεκτρικός πίνακας του σπιτιού σας είναι παλιός ή υποδιαστασιολογημένος, ενδέχεται να απαιτείται αναβάθμιση ή προσθήκη νέων γραμμών.

Ποιος τύπος αντλίας θερμότητας είναι κατάλληλος για το σπίτι μου;

Η επιλογή της σωστής αντλίας γίνεται με βάση το σύστημα θέρμανσης που ήδη έχετε και τις δυνατότητες του σπιτιού σας:

Αν έχετε θερμαντικά σώματα:

Προτείνεται αντλία υψηλών θερμοκρασιών, γιατί μπορεί να παρέχει ζεστό νερό στους 65–70°C, καλύπτοντας τις ανάγκες του υπάρχοντος δικτύου.

Αν έχετε ενδοδαπέδια θέρμανση:

Ιδανική είναι η αντλία χαμηλής θερμοκρασίας, που λειτουργεί αποδοτικά με νερό στους 35–45°C. Έτσι πετυχαίνετε μέγιστη οικονομία και μειωμένες εκπομπές άνθρακα.

Αν έχετε λέβητα αερίου και θέλετε σταδιακή μετάβαση:

Η υβριδική αντλία θερμότητας είναι η καλύτερη λύση. Συνδυάζει λέβητα και αντλία και επιλέγει ποιο σύστημα θα δουλέψει ανάλογα με τη θερμοκρασία εξωτερικού αέρα.

Monoblock ή Split; Τι διαφορά έχουν;

• Monoblock: Όλα τα εξαρτήματα είναι σε μία μονάδα (πιο εύκολη εγκατάσταση)
• Split: Χωριστή εξωτερική και εσωτερική μονάδα (απαιτεί περισσότερη τεχνική δουλειά αλλά είναι πιο ευέλικτη)

Ο εγκαταστάτης σας θα σας βοηθήσει να επιλέξετε τι ταιριάζει καλύτερα στο σπίτι σας.

Συμπερασματικά: Μια επένδυση που αξίζει

Η μετάβαση σε αντλία θερμότητας δεν είναι μια απλή αλλαγή συσκευής. Είναι μια σημαντική επένδυση στην ενεργειακή απόδοση, την άνεση και την οικονομία του σπιτιού σας.

Για να πετύχετε το καλύτερο αποτέλεσμα:

1. Ξεκινήστε με την έκδοση ΠΕΑ
2. Προχωρήστε στις παρεμβάσεις που θα σας υποδείξει το πιστοποιητικό
3. Επιλέξτε τον σωστό τύπο αντλίας
4. Βεβαιωθείτε για τη διαστασιολόγηση, τον χώρο και την παροχή ρεύματος
5. Συνεργαστείτε με πιστοποιημένο τεχνικό ή μηχανολόγο μηχανικό

Με τις σωστές βάσεις, και την επιδότηση για αντλία θερμότητας, το σπίτι σας – ακόμα κι αν είναι 50 ετών – μπορεί να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο, οικονομικό και οικολογικό σύστημα διαβίωσης.