Τζιτζικώστας: Προτεραιότητα της ΕΕ η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και η πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας

Ομιλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας πραγματοποίησε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας.

Ο κ. Τζιτζικώστας χαρακτήρισε το θέμα ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς όπως υπογράμμισε «η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και η πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας αποτελούν προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» και παράλληλα «η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί πυλώνα της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς έχει συμβάλει σημαντικά στην ευημερία της Ευρώπης».

Όπως τόνισε ο Επίτροπος η αυτοκινητοβιομηχανία προωθεί την καινοτομία, καθώς είναι ο μεγαλύτερος ιδιωτικός επενδυτής έρευνας και ανάπτυξης στην Ευρώπη, ενώ οι εξαγωγές ευρωπαϊκών οχημάτων ξεπερνούν τις εισαγωγές κατά 100 δισεκατομμύρια ευρώ και πλέον.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην τρέχουσα συγκυρία η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία είναι πολυεπίπεδες, με αποτέλεσμα να επικρατεί εύλογος προβληματισμός για το μέλλον.

«Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της επηρεάζεται από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε περισσότερα βήματα για τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο αύριο. Υπάρχουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού και πρώτων υλών. Η ζήτηση οχημάτων στην ΕΕ μειώνεται. Υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός με τη μορφή μεγάλων επιδοτήσεων και μαζικής πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας στην Κίνα. Κι ενώ ως ΕΕ είμαστε ο παγκόσμιος ηγέτης στην αυτοκινητοβιομηχανία, αποτυγχάνουμε να κερδίσουμε στον αγώνα για τις μπαταρίες, τη μικροηλεκτρονική ή το λογισμικό. Οι συνέπειες είναι γνωστές: Οι όγκοι παραγωγής είναι χαμηλότεροι σε σύγκριση με την προ COVID περίοδο, οι προμηθευτές βρίσκονται υπό πίεση για να μειώσουν το κόστος, εργοστάσια κλείνουν και χιλιάδες θέσεις εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο να χαθούν. Ο τομέας βρίσκεται εν μέσω βαθιών διαρθρωτικών αλλαγών, λόγω των τεχνολογικών αλλαγών, της απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα, της ταχείας αύξησης νέων παγκόσμιων ανταγωνιστών και ενός μεταβαλλόμενου γεωπολιτικού πλαισίου, και χρειάζεται την υποστήριξή μας», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.

Αναφερόμενος στις δυνατότητες για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, ο Επίτροπος τόνισε ότι «χρειαζόμαστε αφενός σταθερότητα για τους επενδυτές και την αγορά, αφετέρου σιγουριά και εμπιστοσύνη για τους πιθανούς αγοραστές σε αυτή την κρίσιμη στιγμή. Το αίτημα για να αλλάξει ριζικά το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, θέτει σε κίνδυνο τόσο τις επενδύσεις στην αγορά όσο και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προσαρμοστούμε σε ένα πλαίσιο που θα αντικατοπτρίζει τις νέες εξελίξεις και ανάγκες. Η Πρόεδρος von der Leyen έχει ήδη ανακοινώσει στοχευμένη τροποποίηση των προτύπων διοξειδίου του άνθρακα για αυτοκίνητα και ημιφορτηγά για τη διασφάλιση μιας τεχνολογικά ουδέτερης προσέγγισης. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν πρόκειται να απογοητεύσουμε, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, έναν τομέα που αντιπροσωπεύει άμεσα και έμμεσα 13 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και το 7% του ΑΕΠ της ΕΕ».

Ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι υπάρχουν και αισιόδοξες εξελίξεις ταυτόχρονα στον κλάδο, όπως τα νέα και πιο προσιτά καθαρά οχήματα που μπαίνουν στην αγορά, όπως παρουσιάστηκαν στο σαλόνι αυτοκινήτου των Βρυξελλών, ενώ υπάρχει αυξημένη ζήτηση για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων όπως καταγράφεται από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Εναλλακτικών Καυσίμων, αρκεί η τιμή τους να είναι προσιτή.

Ο Επίτροπος υπογράμμισε πως τον βρίσκει σύμφωνο η προτροπή της Έκθεσης Draghi για τη βελτίωση της καινοτομίας και της ηγετικής θέσης της ΕΕ στις νέες τεχνολογίες και ικανότητες, σημειώνοντας πως «η ευρωπαϊκή βιομηχανία κινδυνεύει να μείνει πίσω όσον αφορά το λογισμικό και τους συσσωρευτές επόμενης γενιάς. Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή εδώ, για να διασφαλίσουμε ότι οι μικρομεσαίες και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις μας θα παραμείνουν ανταγωνιστικές. Το Σχέδιο Ανταγωνιστικότητας, τον οποίο παρουσιάσαμε, καθορίζει τη διαδρομή ανάμεσα στη γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας και στη μείωση της γραφειοκρατίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποκομίσουμε τα οφέλη από την τεχνολογική αλλαγή. Χρειαζόμαστε επίσης ταχύτατη προσαρμογή στις τεχνολογίες αιχμής και στην τεχνητή νοημοσύνη, καθώς αποτελούν ευκαιρία για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, αφού αναπτύσσουν νέες αγορές και ελαχιστοποιούν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Προσωπικά θεωρώ απολύτως ξεκάθαρο ότι χρειαζόμαστε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε όλη την αλυσίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η Συμφωνία για τη Βιομηχανία που θα παρουσιαστεί τον επόμενο μήνα θα αντιμετωπίσει βασικές προκλήσεις. Δικός μας στόχος είναι να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα και να μετριάσουμε τους κινδύνους διαταραχής της εφοδιαστικής αλυσίδας. Σε μια σειρά από κρίσιμα υλικά στην Ευρώπη δεν έχουμε την πολυτέλεια να παραμείνουμε εξαρτημένοι κατά 80% από την Κίνα».

Το στοίχημα, σύμφωνα με τον κ. Τζιτζικώστα, είναι να διαμορφωθούν όροι ισότιμου ανταγωνισμού. «Δεσμεύομαι να εμβαθύνω τους δεσμούς μας με χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις για την αντιμετώπιση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας εκτός ευρωπαϊκής αγοράς και τη διερεύνηση τρόπων για την καλύτερη καθοδήγηση των άμεσων επενδύσεων τρίτων χωρών στην αλυσίδα εφοδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας της Ευρώπης», δήλωσε ο Επίτροπος.

Προέβλεψε μάλιστα ότι οι πωλήσεις οχημάτων αναμένεται να αυξηθούν φέτος και επισήμανε ότι «το μήνυμά μας πρέπει να είναι θετικό: Ένα στα πέντε οχήματα που πουλήθηκαν πέρσι παγκοσμίως ήταν ηλεκτρικό. Για την περαιτέρω τόνωση αυτής της ζήτησης, διερευνούμε εναλλακτικές λύσεις για τα εταιρικά οχήματα, καθώς αυτά αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% των πωλήσεων καινούργιων αυτοκινήτων. Οι δημοσιονομικές αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο επίσης. Το Βέλγιο για παράδειγμα έχει τριπλασιάσει τις πωλήσεις οχημάτων μπαταρίας σε μόλις δύο χρόνια έπειτα από φορολογικές απαλλαγές για εταιρικά οχήματα που υιοθέτησε».

Ο Επίτροπος σημείωσε πως καταρτίζεται ήδη η νέα ευρωπαϊκή πρόταση για καθαρούς εταιρικούς στόλους και τόνισε την ανάγκη να επιταχυνθεί άμεσα η ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης οχημάτων: «Παρά την ορατή πρόοδο, πρέπει να γίνουν περισσότερα όσον αφορά τη δημόσια φόρτιση στο αστικό περιβάλλον. Και ακόμα περισσότερα πρέπει να γίνουν στις αντίστοιχες υποδομές για τα φορτηγά και τα λεωφορεία. Σήμερα η διαθεσιμότητα υποδομών στο δίκτυο φόρτισης είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη. Αν αυτό το θέμα παραμείνει άλυτο υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να αποτύχει η μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση εργαζόμαστε για τη βελτίωση δυναμικότητας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και την επιτάχυνση των διαδικασιών σύνδεσης. Χρειάζονται σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, που δεν εξαρτώνται μόνο από τη χρηματοδότηση, αλλά και τις διαδικασίες αδειοδότησης που επίσης πρέπει να επιταχυνθούν. Γι’ αυτό πρέπει να διερευνηθούν οι δυνατότητες για τον χαρακτηρισμό των συγκεκριμένων υποδομών ως ‘στρατηγικών’ ώστε να έχουν προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα και να γίνουν όλα πιο γρήγορα. Προφανώς και κρίσιμη είναι η χρηματοδότησή τους, γι’ αυτό ως Επιτροπή δημιουργήσαμε ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό μέσο γνωστό ως Διευκόλυνση Υποδομών Εναλλακτικών Καυσίμων. Η πρωτοβουλία αυτή έχει προσελκύσει σημαντικό ενδιαφέρον από εμπόρους που είναι πρόθυμοι να επενδύσουν σε ένα ισχυρό δίκτυο επαναφόρτισης σε ολόκληρη την ήπειρο. Υπολογίζουμε ότι θα διατεθεί χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 1 δισεκατομμυρίου ευρώ ειδικά για υποδομές επαναφόρτισης και ακόμη πιο συγκεκριμένα για φορτηγά και λεωφορεία. Πρόκειται για επιπλέον χρηματοδότηση, καθώς μόνο τα τελευταία τρία χρόνια για υποδομές επαναφόρτισης έχουν διατεθεί 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Αργότερα, εντός του έτους, ως αρμόδιος Επίτροπος, θα παρουσιάσω επενδυτικά σχέδια για βιώσιμες μεταφορές για την περαιτέρω επιτάχυνση της ανάπτυξης βιώσιμων καυσίμων κίνησης».

Αναφερόμενος στο ανθρώπινο δυναμικό, στους εργαζόμενους στην αυτοκινητοβιομηχανία, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι «οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που έκαναν την αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης ηγέτιδα δύναμη παγκοσμίως». Επισήμανε ότι πρέπει να προσφερθούν καλύτερες ευκαιρίες και κίνητρα στους εργαζόμενους σε παραδοσιακούς τομείς αυτοκινητοβιομηχανίας και ταυτόχρονα να διασφαλιστεί η μετάβαση σε θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων, την κατασκευή μπαταριών και τις πράσινες τεχνολογίες.

Όσον αφορά στον στρατηγικό διάλογο για την αυτοκινητοβιομηχανία, που αρχίζει αύριο ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι «κατασκευαστές, προμηθευτές, εκπρόσωποι υποδομών και τεχνολογιών, καθώς και οι κοινωνικοί εταίροι, θα συμμετέχουν ισότιμα. Ο διάλογος αυτός έχει ως στόχο έναν κοινό δρόμο αντιμετώπισης των προκλήσεων και ανάπτυξης πρακτικών λύσεων, μέσα από συγκεκριμένες δράσεις. Θα διασφαλίσουμε τη συμμετοχή όλων. Αυτός ο διάλογος είναι κρίσιμος και για το Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Αυτοκινητοβιομηχανίας που ετοιμάζω και θα παρουσιάσω εντός του 2025. Το αυτοκίνητο του μέλλοντος είναι καθαρό. Και η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία έχει ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον. Για να το διασφαλίσουμε πρέπει να δράσουμε από κοινού, αποφασιστικά και άμεσα, τώρα».