Σδούκου από Θεσσαλονίκη: Τρία δις ευρώ για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων – Οι νέοι χρηματοδοτικοί πόροι μετά το Ταμείο Ανάκαμψης

Τα επτά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που άνοιξαν για υποβολή αιτήσεων μέσα στον πρώτο μήνα του 2025, και στα οποία αποτυπώνεται ένα από τα βασικότερα οφέλη της πράσινης μετάβασης: «Αναβάθμιση σήμερα – Εξοικονόμηση αύριο», παρουσίασε η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, σε εκδήλωση του ΥΠΕΝ που πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Θεσσαλονίκη.

Ο συνολικός προϋπολογισμός των προγραμμάτων προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ και σε κάποια από αυτά, το ενδιαφέρον από τους δικαιούχους είναι, ήδη, πολύ υψηλό, καθώς έχουν υποβληθεί δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις.

Τα επτά προγράμματα στοχεύουν στην ενεργειακή αναβάθμιση και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατοικιών, επιχειρήσεων, ορεινών τουριστικών καταλυμάτων, σχολικών μονάδων και δημοτικών υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.

Σε δηλώσεις της η κα Σδούκου ανέφερε ότι πρόκειται για ένα πακέτο επτά προγραμμάτων συνολικού προϋπολογισμού 900 εκατ. ευρώ και πως τα δύο πιο σημαντικά προγράμματα είναι το «Εξοικονομώ 2025» και το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα».

Όπως τόνισε η υφυπουργός, το «Εξοικονομώ» είναι ένα πρόγραμμα πολύ σημαντικό το οποίο προσπαθούν ως υπουργείο να το βγάζουν κάθε χρόνο και να το δίνουν στην διάθεση των νοικοκυριών το χρηματοδοτικό εργαλείο για να αναβαθμίσουν ενεργειακά το σπίτι τους. Το ποσοστό της επιδότησης είναι στο 50% περίπου, αλλά υπάρχουν και ειδικές προϋποθέσεις όπως για πολύτεκνες οικογένειες, για οικογένειες που έχουν άτομα με αναπηρία με αυξημένα ποσοστά επιδότησης.

Μάλιστα, όπως ανέφερε η κα Σδούκου κατά την διάρκεια της παρουσίασης, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, στην Κεντρική Μακεδονία έχουν υποβληθεί 1.200 αιτήσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2025».

Η υφυπουργός αναφέρθηκε και στο δεύτερο πολύ σημαντικό πρόγραμμα το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» το οποίο και αυτό στοχεύει στην μείωση του ενεργειακού κόστους στο σπίτι και τόνισε χαρακτηριστικά ότι είναι ένα «γρηγορότερο και ευέλικτο πρόγραμμα» το οποίο επιτρέπει ουσιαστικά την εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα και ενός συστήματος αντλίας θερμότητας.

Η υφυπουργός ανέφερε πως μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 16.000 αιτήσεις για το πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» στην Κεντρική Μακεδονία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κα Σδούκου, έχουν διατεθεί 2,1 δις. ευρώ σε πέντε χρόνια για την αναβάθμιση 146.000 κατοικιών. Επίσης, στην Ελλάδα το 30-35% έχει εγκατεστημένους ηλιακούς θερμοσίφωνες, με τη χώρα μας να κατέχει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη ενώ την πρώτη θέση κατέχει η Κύπρος με ποσοστό 90%.

Όπως δήλωσε η κα Σδούκου, αυτά τα δύο προγράμματα σε μια περιοχή όπως η Κεντρική Μακεδονία, που έχει αυξημένες ανάγκες, είναι πολύ χρήσιμα σε ότι αφορά τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Ειδικά όσον αφορά το πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» δίνει δύο voucher μέσω των οποίων ο δικαιούχος μπορεί να πάει σε ένα κατάστημα να πάρει έναν ηλιακό θερμοσίφωνα ή μια αντλία θερμότητας με μια επιδότηση περίπου στο 50%.

Τρία δις ευρώ για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων – Νέοι χρηματοδοτικοί πόροι

Η κα Σδούκου ανέφερε κατά τη διάρκεια της ομιλίας της πως έννοιες όπως πράσινη μετάβαση, ενεργειακή και κλιματική κρίση που δεν ήταν γνωστές πριν μερικά χρόνια, σήμερα έχουν γίνει «νέος κανόνας», απαιτούν συλλογική δράση και πρωτοποριακή προσέγγιση στην πράσινη και βιώσιμη οικονομία και ως χώρα θα πρέπει να πετύχουμε σε αυτήν την προσπάθεια. «Η πράσινη μετάβαση απαιτεί δισεκατομμύρια ευρώ. Η χώρα μας είχε την τύχη να λάβει μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης 30 δις ευρώ, από τα οποία τα 6 δις, δηλαδή το 20% των πόρων κατευθύνθηκε στο ΥΠΕΝ, ενώ τα 3 δις ευρώ αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, κατοικιών και επιχειρήσεων», εξήγησε η υφυπουργός.

Η κα Σδούκου αναφέρθηκε επίσης και στους νέους πόρους που έχει να διαχειριστεί η χώρα μας για τα επόμενα 5 με 6 χρόνια. Συγκεκριμένα το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, συνολικής αξίας 7,5 δις ευρώ θα αξιοποιηθεί προς την κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης και της κλιματικής ουδετερότητας από τις πηγές του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Απανθρακοποίησης των Νησιών, του Ταμείου Εκσυγχρονισμού και του νέου Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου της ΕΕ.

«Στόχος είναι να συνεχίσουμε να αξιοποιούμε, τελειώνοντας με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και ερχόμενοι στα επόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία, να συνεχίσουμε να αξιοποιούμε αυτά προς όφελος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, των αγροτιών, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, με απώτερο σκοπό την μείωση του ενεργειακού κόστους», κατέληξε η Αλεξάνδρα Σδούκου.

Αναλυτικά τα επτά προγράμματα που παρουσιάστηκαν:

1) Εξοικονομώ 2025

Το «Εξοικονομώ 2025», έχει προϋπολογισμό 434 εκατ. ευρώ και αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών. Στο πρόγραμμα προβλέπεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30% ανά κατοικία μέσω ενεργειακής αναβάθμισης κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες.

Βασικά χαρακτηριστικά:

• Αφορά σε κτίρια που χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία (μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα).
• Το ποσοστό της οικονομικής ενίσχυσης ξεκινάει από 50% και μπορεί να φτάνει το 100% του κόστους
  επένδυσης.
• Περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα (αυξημένο ποσοστό επιχορηγήσεων και ειδικό προϋπολογισμό) για τη στήριξη:
• οικογενειών με μέλος/μέλη ΑμεΑ,
• οικογενειών με τουλάχιστον τρία εξαρτώμενα τέκνα,
• ευάλωτων νοικοκυριών (βάσει εισοδηματικών κριτηρίων) και
• πληγέντων (σεισμόπληκτοι και πλημμυροπαθείς)

Στις επιλέξιμες δαπάνες συμπεριλαμβάνονται:

• Αντικατάσταση κουφωμάτων
• Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης
• Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης
• Σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση ΑΠΕ
• Έξυπνο σύστημα διαχείρισης
• Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας
• Λοιπές Δαπάνες (Α’ & Β’ ΠΕΑ, μελέτες, άδειες και τεχνικός σύμβουλος)

Πλατφόρμα προγράμματος https://exoikonomo2025.gov.gr

2) Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα

Το πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», ύψους 223,2 εκατ. ευρώ (44,6 εκατ. ευρώ αφορούν σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά), επιχορηγεί νοικοκυριά για την εγκατάσταση νέων, ηλιακών θερμαντήρων νερού ή/και συστημάτων αντλίας θερμότητας σύγχρονης τεχνολογίας, καθώς και την αντικατάσταση παλαιών, ενεργοβόρων ηλεκτρικών θερμαντήρων με νέους, σύγχρονης τεχνολογίας.

Η αντικατάσταση δεν αποτελεί προαπαιτούμενο του προγράμματος.

Ειδικότερα επιχορηγείται

• Αγορά νέου ηλιακού θερμοσίφωνα
• Αγορά νέου συστήματος αντλίας θερμότητας
• Εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών εγκατάστασης

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε οικιακούς καταναλωτές που επιθυμούν να τοποθετήσουν τον παραπάνω εξοπλισμό στην οικία τους (κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία, ενοικιαζόμενη ή παραχωρούμενη),

Πλατφόρμα προγράμματος https://allazosistimathermansis-thermosifona.gov.gr

3) Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις

Το πρόγραμμα «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις», ύψους 153,7 εκατ. ευρώ, επιχορηγεί επιχειρήσεις για την

• εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης (μπαταρίας) σε σχεδιαζόμενα φωτοβολταϊκά συστήματα ή
• εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης (μπαταρίας) σε υφιστάμενα, ενεργά φωτοβολταϊκά συστήματα
  και στις δύο περιπτώσεις επιδοτείται, αποκλειστικά, το σύστημα αποθήκευσης.

Το ποσοστό της ενίσχυσης είναι:

• 50% για μικρές επιχειρήσεις
• 40% για μεσαίες επιχειρήσεις
• 30% για μεγάλες επιχειρήσεις

Πλατφόρμα προγράμματος https://exoikonomo-epixeiro-fotovoltaika.gov.gr

4) Προώθηση ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης

Στόχος του προγράμματος «Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις ΔΕΥΑ», με προϋπολογισμό 40 εκατ. ευρώ, είναι η μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας αντλιοστασίων ύδρευσης και
εκπομπών CO, τουλάχιστον κατά 20% ετησίως, μέσω παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης και βελτίωσης της λειτουργικής αποδοτικότητας στα αντλιοστάσια.

Οι επιλέξιμες δράσεις διακρίνονται σε:

• Άμεσες Επεμβάσεις Ενεργειακής Αναβάθμισης σε αντλιοστάσια ύδρευσης ή/και αποχέτευσης
• Στρατηγικές Μελέτες Μακροπρόθεσμης Εξοικονόμησης Ενέργειας σε επίπεδο οργανισμού

Πλατφόρμα προγράμματος https://deya-repower.gov.gr/

5) Πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων

Το πρόγραμμα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων, ύψους 10 εκατ. ευρώ 11 εκατ. ευρώ αφορά σε παραδοσιακά διατηρητέα), αποσκοπεί στην επίτευξη σωρευτικών, ενεργειακών και περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων.

Κάθε επένδυση πρέπει να επιτυγχάνει εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας και μείωση εκπομπών κατά 30%

Στις επιλέξιμες δαπάνες συμπεριλαμβάνονται οι εξής:

Ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού κελύφους – θερμομόνωση, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης ψύξης, σκίαση, αντικατάσταση φωτισμού, αυτοματισμοί, εξοπλισμός αποθήκευσης ενέργειας ΑΠΕ, ψηφιοποίηση κτιρίου, πράσινες στέγες.

Το ποσοστό της ενίσχυσης των κύριων δαπανών είναι:

• 50% για μικρές επιχειρήσεις
• 40% για μεσαίες επιχειρήσεις
• 30% για μεγάλες επιχειρήσεις

Με εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό 40%, η ενίσχυση προσαυξάνεται κατά 15%.

Πλατφόρμα προγράμματος https://oreinaxenodochia.gov.gr/

6) Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοτικών Παιδικών Σταθμών «Φοίβος»

Το πρόγραμμα «Φοίβος», ύψους 12,4 εκατ. ευρώ, αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών παιδικών, βρεφικών και βρεφονηπιακών σταθμών. Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 75.000 ευρώ, με το ποσοστό ενίσχυσης να διαμορφώνεται σε 100%.

Στις επιλέξιμες παρεμβάσεις συμπεριλαμβάνονται:

α) θερμομόνωση αδιαφανών στοιχείων και υγρομόνωση οροφών,

β) αντικατάσταση διαφανών στοιχείων (κουφώματα, υαλώσεις),

γ) εγκατάσταση αντλιών θερμότητας.

7) Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Νηπιαγωγείων και Δημοτικών σχολείων «Αθηνά»

Το πρόγραμμα «Αθηνά», με προϋπολογισμό 37,2 εκατ. ευρώ, αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος, κυριότητας ή χρήσης των ΟΤΑ Α’ βαθμού.

Δικαιούχοι είναι οι ΟΤΑ Α’ βαθμού, για ιδιόκτητα ή μισθωμένα κτίρια, κατασκευής προ του 2000 που δεν έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά. Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 300.000 ευρώ για τα δημοτικά σχολεία και 80.000 ευρώ για τα νηπιαγωγεία, με το ποσοστό ενίσχυσης να διαμορφώνεται σε 100%

Στις επιλέξιμες παρεμβάσεις συμπεριλαμβάνονται:

α) θερμομόνωση αδιαφανών στοιχείων και υγρομόνωση οροφών,

β) αντικατάσταση διαφανών στοιχείων (κουφώματα, υαλώσεις),

γ) εγκατάσταση αντλιών θερμότητας.

Πλατφόρμα προγραμμάτων https://exoikonomo-scholeia.gov.gr