Τέλος για τις χωματερές: ΦΟΔΣΑ και ΠΚΜ ετοιμάζονται για παραγωγή ρεύματος και θέρμανσης αξιοποιώντας τα σκουπίδια

Αγωνία επικρατεί στην Κεντρική Μακεδονία για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, ενώ υπάρχει μεγάλη ανάγκη να στρέψουμε άμεσα το βλέμμα στην ανακύκλωση των αποβλήτων και στην ενεργειακή αξιοποίηση του μη ανακυκλώσιμου υπολείμματός τους.

Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα που εκφράστηκε από εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, δημάρχους, και διοικητικά μέλη του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας (ΦΟΔΣΑ-ΚΜ), στο πλαίσιο αποστολής που διοργάνωσε στο Παρίσι, ο ΦΟΔΣΑ-ΚΜ, σε συνεργασία με το Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο και την Ελληνική Πρεσβεία στη Γαλλία.

Στόχος της αποστολής ήταν να έρθουν σε επαφή και να ενημερωθούν οι παραπάνω φορείς και εκπρόσωποι της Κεντρικής Μακεδονίας για το παράδειγμα της Γαλλίας, η οποία πρωτοπορεί σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων και χρησιμοποιεί καινοτόμες μεθόδους ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων. «Ο λόγος της επίσκεψής μας στο Παρίσι είναι για να δούμε τις πρακτικές που ακολουθούν άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και χώρες. Ο ΦΟΔΣΑ αναζητά και προωθεί τις λύσεις που θα οδηγήσουν την Περιφέρεια προς μια Κυκλική Οικονομία», ανέφερε στο Thestival.gr ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ-ΚΜ, Μιχάλης Γεράνης, επισημαίνοντας ότι προηγήθηκαν άλλες ενημερωτικές επισκέψεις σε μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων στη Γερμανία και την Αυστρία.

Σήμερα, η παγκόσμια οικονομία είναι γραμμική, δηλαδή οι εταιρείες εξάγουν πόρους από το περιβάλλον μετατρέποντάς τους σε καταναλωτικά προϊόντα που καταλήγουν στα σκουπίδια. Αυτό επιβαρύνει τον πλανήτη. «Δεν θα έπρεπε να υπάρχει υπόλειμμα απορριμμάτων. Θα πρέπει να το αξιοποιούμε ενεργειακά στην Ελλάδα, με τον τρόπο που θα υποδείξει η μελέτη που θα γίνει από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ώστε να μην πηγαίνουν προς ενταφιασμό», τόνισε ο κ. Γεράνης. Χρειάζεται, δηλαδή, να στραφούμε προς την κυκλική οικονομία, όπου όλα τα απόβλητα επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται, ενώ το υπόλειμμά τους θα πρέπει να αξιοποιείται και όχι να θάβεται στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ).

Σε δήλωσή του στο Thestival.gr, o Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κωνσταντίνος Γιουτίκας, ανέφερε ότι «υπάρχει μια τεράστια αλυσίδα που προωθεί την κυκλική οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι τα απορρίμματα, αντί να θάβονται χωρίς καμία διαλογή, διαλέγονται, ανακυκλώνονται και αξιοποιούνται σε ειδικές μονάδες (σαν αυτές που είδαμε στο Παρίσι), οι οποίες επεξεργάζονται τα βιοαπόβλητα και εργοστάσια που εκμεταλλεύονται ενεργειακά το υπόλειμμα. Αν σκεφτούμε ότι από έναν τόνο σκουπιδιών, μόνο το 2-4% πάει για υγειονομική ταφή, καταλαβαίνουμε ότι όλο το υπόλοιπο 96% κάπου αξιοποιείται».

Το παράδειγμα της Ευρώπης

Κατά την διάρκεια της επίσκεψης τα μέλη της αποστολής συμμετείχαν σε δυο ενημερωτικές ημερίδες για τις καινοτόμες τεχνολογίες ολοκληρωμένης διαχείρισης και ενεργειακής αξιοποίησης στερεών αποβλήτων ενώ ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις μονάδων εντός κατοικημένων περιοχών, στην ευρύτερη ζώνη του Παρισίου.Η Αποστολή του ΦΟΔΣΑ επισκέφθηκε το εργοστάσιο ανάκτησης βιοαερίου Saint Maximain  το Κέντρο Διαλογής Viller Parisis, το εργοστάσιο ενεργειακής αξιοποίησης  ISSY – LES – MOYLINEAUX στον Σηκουάνα , το Διεθνές Κέντρο έρευνας και διαχείρισης  πλαστικών αποβλήτων και άλλων υλικών Cirsee.

Ένα αξιοσημείωτο γεγονός που διαπιστώθηκε στην ενημερωτική αποστολή στη Γαλλία από όλους τους Φορείς είναι ότι μέσα στον αστικό ιστό του Παρισιού, λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον Πύργο του Eiffel και δίπλα στον ποταμό Σηκουάνα, υπάρχει μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, η Isséane Recycling Centre and Energy from Waste (EFW) της SYCTOM, στην οποία παράγονται ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση που διοχετέυονται στο Δυτικό Παρίσι, ενώ ζεσταίνουν και μουσεία του Παρισιού. Ακόμη και το Λούβρο ζεσταίνεται από ατμό που προέρχεται από απόβλητα.

Στα μέλη της Αποστολής έγινε ειδική Παρουσίαση του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων της περιοχής της Λυόν , της Περιβαλλοντικής Έκθεσης Rollutec όπως και της νέας μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων της Ivry του αντίστοιχου δηλαδή συνδέσμου δήμων της περιοχής του Παρισίου. Από την πλευρά του Περιφερειακού συνδέσμου ΦΟΔΣΑ παρουσιάστηκε  η πρώτη μονάδα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή των Σερρών  μέσω ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα)  καθώς και η δραστηριότητα ευρύτερα  του ΦΟΔΣΑ .

«Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ) και ο ΦΟΔΣΑ-ΚΜ, τα τελευταία χρόνια, βρίσκονται σε μια διαδικασία ενημέρωσης και αναζήτησης των βέλτιστων πρακτικών για μια ολοκληρωμένη διοίκηση και διαχείριση των σκουπιδιών. Δυστυχώς, διαπιστώνουμε ότι στην πατρίδα μας, την Ελλάδα, είμαστε πολύ πίσω», ανέφερε στο Thestival.gr ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, Λάζαρος Κυρίζογλου. «Ακόμη και στη Βουλγαρία, στη Σόφια, με ένα σύγχρονο εργοστάσιο το οποίο έχει κατασκευαστεί πρόσφατα, αλλά και στη Γερμανία, στην Αυστρία και στη Γαλλία, γίνεται ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμάτων». 

Ο κ. Κυρίζογλου τόνισε: «Με βάση αυτό το παράδειγμα, προσανατολιζόμαστε στα εξής: ανακύκλωση σε χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο. Επανάκτηση όσων απορριμάτων μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Για τα οργανικά απόβλητα κομποστοποίηση. Και ό,τι δεν ανήκει σε καμία από αυτές τις κατηγορίες να αξιοποιείται ενεργειακά μέσω της καύσης προς παραγωγή ζεστού νερού και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση και φωτισμό».

«Έχουμε φτάσει σε ένα πάρα πολύ οριακό σημείο στην Ελλάδα. Πρέπει να ξεφύγουμε από τους ΧΥΤΑ και να περάσουμε στην ύπαρξη ΧΥΤΥ, δηλαδή Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Αυτό, για να επιτευχθεί και για να μειώσουμε τον τεράστιο όγκο που σήμερα θάβεται, πρέπει να αξιοποιήσουμε ενεργειακά και τα υπολείμματα, αφού πρώτα ανακυκλώσουμε και επαναχρησιμοποιήσουμε όσα περισσότερα υλικά γίνεται. Πιστεύω ότι ήρθε πλέον η ώρα για να γίνει αυτό. Η αυτοδιοίκηση είναι πάρα πολύ ώριμη, πρέπει να πείσουμε τους συμπολίτες ότι είναι κάτι απαραίτητο να γίνει», επεσήμανε ο Κωνσταντίνος Γιουτίκας, με αφορμή όσα είδε στις μονάδες που επισκέφθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες.

«Πρέπει να δούμε σοβαρά το θέμα της ενεργειακής αξιοποίησης»,  τόνισε ο κ. Γεράνης και σημείωσε ότι χρειάζετα«να ξεπεράσουμε το κλίμα δαιμονοποίησης των τεχνολογιών καύσης ενώ σκοπός μας είναι μέσα στην υλοποίηση του περιφερειακού σχεδιασμού να κατασκευάσουμε κεντρικά μια μονάδα για όλη την Κεντρική Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο από την αξιοποίηση των υπολειμμάτων θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια, ζεστό νερό και θα τροφοδοτεί τα νοικοκυριά της περιοχής ενώ θα περιορίζει στο ελάχιστο την περιβαλλοντική επιβάρυνση».

Όπως υπογράμμισε ο Πρόεδρος η Διοίκηση του ΦΟΔΣΑ, «σε συνεργασία με τις πέντε Περιφέρειες, θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα όλων των ταξιδίων που υλοποιήθηκαν σε  Γερμανία , Αυστρία και το πρόσφατο στη Γαλλία και θα καταλήξει σε μια οριστική λύση που σε βάθος χρόνου θα απαλλάξει την τοπική κοινωνία από τις χωματερές και τις άλλες ξεπερασμένες και επιβλαβείς κατά κανόνα για τα περιβάλλον μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων».

Η σημασία της διαχείρισης και αξιοποίησης απορριμμάτων

Πλέον είναι παραπάνω από σαφές ότι ο τρόπος ζωής των στον πλανήτη, με την αλόγιστη παραγωγή σκουπιδιών τα οποία μέχρι πρόσφατα επιβάρυναν την Γη ως βουνά ρυπογόνων σκουπιδιών με μολυσματικά ή τοξικά υλικά για τον αέρα, το έδαφος, το νερό, τα ζώα και τα φυτά, πιέζει για την πλήρη ανακύκλωση των απορριμμάτων.

Οι χωματερές, κατά την λεγόμενη υγειονομική ταφή, μπορούν να μολύνουν το έδαφος και να ρυπάνουν το νερό και τον αέρα. Η ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων μπορεί να συνεπάγεται την απελευθέρωση επικίνδυνων χημικών ουσιών στο περιβάλλον και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Και πάνω απ’ όλα, τα πολύτιμα υλικά που περιέχονται στα απόβλητα χάνονται.

Για να μειωθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος και για να αξιοποιηθούν όπως πρέπει τα σκουπίδια, χρειάζεται κατ’ αρχάς να εφαρμόζεται η ανακύκλωση. Για τα υγρά απόβλητα πρέπει να εφαρμόζεται η βιολογική επεξεργασία λυμάτων, και για τα στερεά απόβλητα η συγκομιδή, διαλογή και αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών.

Για να εφαρμόσει μια χώρα, μια πόλη, μια περιοχή εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων, πρέπει αρχικά να σχεδιάζεται (λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής) ο τρόπος ο οποίος θα εξασφαλίζει καλύτερα με σειρά προτεραιότητας, τα παρακάτω: την ελαχιστοποίηση της παραγωγής απορριμμάτων με ενθάρρυνση της μείωσης δημιουργίας, την επαναχρησιμοποίηση των υλικών, την ανακύκλωση των υλικών και την κομποστοποίηση, την ανάκτηση ενέργειας, σε ειδικές εγκαταστάσεις με παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.

Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές χώρες του κόσμου, μέχρι πρόσφατα γίνονταν μόνο υγειονομική ταφή, δηλαδή απόρριψη, συμπίεση και η επικάλυψη των απορριμμάτων σε κατάλληλο χώρο.

Είναι προφανές, πλέον, πως η καλύτερη επιλογή για το περιβάλλον είναι να πάψουν να παράγονται απόβλητα, για παράδειγμα να μην παίρνουμε καφέ σε πλαστικά ή χάρτινα ποτήρια αλλά να έχουμε μια κούπα που θα επαναχρησιμοποιούμε. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, άλλες καλές επιλογές είναι οι εξής:

– Η ανακύκλωση είναι ο διαχωρισμός των απορριμμάτων σε επιμέρους συστατικά ή ομογενείς κατηγορίες και η επαναφορά τους στο φυσικό και οικονομικό κύκλο.

– Η κομποστοποίηση περιλαμβάνει τη συλλογή των βιοδιασπώμενων απορριμμάτων όπως αυτά του φαγητού και του κήπου. Έτσι δημιουργείται ένα στερεό προϊόν το οποίο τοποθετείται στο χώμα δίνοντας του θρεπτικά συστατικά και διατηρώντας την υγρασία του.

– Η αναερόβια χώνευση είναι η μέθοδος όπου μαζί με τα υλικά που βρίσκονται στις χωματερές παράγουν μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα τα οποία εκλύονται στην ατμόσφαιρα χωρίς οποιαδήποτε επεξεργασία. Στόχος αυτής της μεθόδου είναι να παραχθεί ένα αέριο πλούσιο σε μεθάνιο ώστε στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για θέρμανση.

– Η εξαέρωση σε πλάσμα που υπόσχεται όχι μόνον σχεδόν μηδενικά κατάλοιπα, αλλά και παραγωγή καθαρής ενέργειας από τα σκουπίδια με τελικό αποδέκτη την ίδια την κοινότητα που τα παράγει

– Η καύση είναι μια μέθοδος όπου τα αστικά και τα βιομηχανικά απόβλητα οδηγούνται στον αποτεφρωτήρα και καίγονται. Έτσι ελαττώνεται ο όγκος των απορριμμάτων, δεν ελευθερώνεται μεθάνιο και η θερμότητα η οποία παράγεται κατά τη διάρκεια της καύσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

– Η πυρόλυση είναι μέθοδος καύσης, όπου τα απορρίμματα καίγονται σε συνθήκες ατελούς καύσης και σε αυτήν τη διαδικασία μπορούν να συμπεριληφθούν μη βιοδιασπώμενα υλικά όπως το πλαστικό.

Όμως, είναι η καύση και η πυρόλυση ρυπογόνες για τον αέρα που αναπνέουμε;

Αυτή η απορία έρχεται -πολύ λογικά- πρώτη στο μυαλό κάθε ανθρώπου που ακούει για τις εναλλακτικές μορφές διαχείρισης αποβλήτων. Όπως όλες οι πρακτικές διαχείρισης των απορριμμάτων, έτσι και η καύση των αστικών στερεών αποβλήτων (θερμική επεξεργασία) έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Όντως, στα μειονεκτήματα της καύσης αναφέρεται η εκπομπή ποσοστού αερίων ρύπων και η παραγωγή στάχτης και σκουριάς, όμως ακόμη κι έτσιοι αέριοι ρύποι δεν αφήνονται ελεύθεροι στον αέρα που αναπνέουμε, αλλά διατίθενται σε ειδικούς χώρους ταφής τοξικών.

Εξάλλου, τα πλεονεκτήματα είναι πολλά παραπάνω. Σε αυτά συγκαταλέγεται η μείωση του όγκου των απορριμμάτων κατά 70-80% και του βάρους κατά 40%, η συνύπαρξή της με προγράμματα ανάκτησης γυαλιού και μετάλλων, καθώς και η ανάκτηση ενέργειας.

Το βασικό ερώτημα για την αυτοδιοίκηση  

Το βασικό ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει η Αυτοδιοίκηση είναι «να αξιοποιήσουμε τα σκουπίδια ή να τα θάψουμε;», ανέφερε στο Thestival.gr ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης. «Στην πατρίδα μας, δυστυχώς, για δεκαετίες ολόκληρες τα θάβουμε. Η Αυτοδιοίκηση δείχνει ώριμη να προχωρήσει, λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή εμπειρία, και να αξιοποιεί τα απορρίμματα προστατεύοντας και το Περιβάλλον», επεσήμανε ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη.

Ο κ. Κυρίζογλου κατήγγειλε στο Thestival.gr πως «η Ελληνική Κυβέρνηση και, πιο συγκεκριμένα, ο αρμόδιος αναπληρωτής Υπουργός, ο κ. Φάμελλος, έκανε δηλώσεις πρόσφατα ότι δεν είναι σύμφωνος με την ενεργειακή αξιοποίηση, καύση και, μέσω αυτής, ενεργειακή παραγωγή ζεστού νερού, ρεύματος ηλεκτρικού για φωτισμό και θέρμανση».

«Αλήθεια, τα υπολείμματα, δηλαδή ό,τι δεν ανήκει στις κατηγορίες των ανακυκλώσιμων, των προς επανάκτηση και των οργανικών, τι θα τα κάνει; Δεν μας λέει. Θα τα θάβουμε, όπως γίνεται μέχρι τώρα στους ΧΥΤΑ; Δεν είναι οικολογικό έγκλημα αυτό; Είναι μεγάλο έγκλημα το να θάβουμε τα σκουπίδια στα σπλάχνα της μαμάς Γης. Ο κ. Υπουργός δεν δικαιούται να εθελοτυφλεί και να προσποιείται ότι δεν ξέρει», τόνισε ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ.

«Θέλουμε να γίνει αντιληπτό από την Κεντρικη Εξουσία και την Κυβέρνηση, ότι τα σκουπίδια, τα απορρίμματα, καθώς και η διοίκηση και διαχείρισή τους είναι ακραία τοπική υπόθεση και αφορά τους Δήμους. Θα πρέπει η Κυβέρνηση να κάνει πέρα. Να κάνει στην άκρη. Να μεριάσει να διαβούμε. Να φύγει από τα πόδια μας. Και να μην βάζει εμπόδια. Έχει, βέβαια, δικαίωμα της άσκησης ελέγχου νομιμότητας, στο πλαίσιο του Συντάγματος.», επεσήμανε ο ίδιος.

Ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών και προκάτοχος της προεδρίας της ΠΕΔ-ΚΜ, Σίμος Δανιηλίδης, ανέφερε στο Thestival.gr ότι «στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης γίνεται καύση των υπολειμμάτων από σκουπίδια που δεν ανακυκλώνονται. Στην Ελλάδα, η έννοια της καύσης έχει αρνητικό φορτίο πολιτικά, περιβαλλοντικά και συναισθηματικά». Ο ίδιος σημείωσε ότι «στην Ελλάδα το νομοθετικό περιβάλλον είναι αρνητικό, σχεδόν απαγορευτικό στην ενεργειακή αξιοποίηση. Απαιτείται σοβαρή και επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση τόσο των αιρετών της Αυτοδιοίκησης όσο και των πολιτών και των φορέων της κοινωνίας, έτσι ώστε να μην επιτρέπονται δαιμονοποιήσεις, δογματισμοί και ιδεοληψίες», σημειώνει ο Σίμος Δανιηλίδης.

Ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης τόνισε ότι «η αρχή πρέπει να γίνει από την Κυβέρνηση, μέσω της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, γιατί χωρίς αυτό δεν μπορεί να προχωρήσει η Αυτοδιοίκηση. Όλην αυτήν την εικόνα που είδαμε στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Αυτοδιοίκηση την έχει ήδη μεταφέρει και πιέζει προς την κατεύθυνση του να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο. Όχι για να γίνει κάτι καινοτόμο, αλλά για να αντιγράψουμε αυτό που ήδη γίνεται σε όλη την Ευρώπη. Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις είναι εμμονικές και θα έλεγα είναι και φοβικές σε τέτοιες πρωτοβουλίες και, δυστυχώς κρατούν την Ελλάδα σε ένα επίπεδο που θα φτάσει να είναι τριτοκοσμικό ως προς αυτό. Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, το σκουπίδι αξιοποιείται». 

«Εμείς, αφότου ολοκληρώσουμε τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, στοχεύουμε στην καύση των υπολειμμάτων. Τα οφέλη και για τους δήμους και για τους πολίτες θα είναι πολύ σημαντικά και μεγάλα. Δεν πρέπει να υπάρχουν υποχωρήσεις, λόγω του κακώς εννοουνένου στην προκειμένη περίπτωση, πολιτικού κόστους», δήλωσε, από την πλευρά του, ο κ. Κυρίζογλου.

Ο περιφερειακός σχεδιασμός

Σύμφωνα με τον Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κωνσταντίνο Γιουτίκα, «ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, ο οποίος επικαιροποιήθηκε στα τέλη του 2015 προβλέπει ότι μέχρι το 2020 χρειάζεται να αυξήσουμε τα ποσοστά ανακύκλωσης μέχρι και 50%. Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό είναι ανέφικτο μέχρι το 2020, αλλά αυτός είναι ο στόχος. Και φυσικά, τα υπολείμματα να πάνε για ενεργειακή αξιοποίηση. Αυτά προβλέπονται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό».

Ο κ. Γιουτίκας υπογράμμισε, όμως, ότι «μέχρι σήμερα για να υλοποιηθεί αυτό, πρέπει να γίνουν κάποια άλλα βήματα. Το πρώτο είναι να μελετηθούν αυτές οι μονάδες που έχουν προβλεφθεί, ώστε να υπάρχει διαλογή και επεξεργασία και, στη συνέχεια, να βρούμε τους τρόπους και τη χρηματοδότηση για να έχουμε κι εμείς μία ή δύο μονάδες αξιοποίησης των απορριμμάτων, ώστε ένα πάρα πολύ μικρό κλάσμα του να πηγαίνει για ταφή».

Συγκεκριμένα, τρεις μεγάλες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (Μ.Ε.Α.) προβλέπονται στο βασικό σενάριο του νέου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων για την Κεντρική Μακεδονία. Οι τρεις μονάδες προβλέπεται να γίνουν στις Σέρρες, στην ανατολική (περιοχή Αγίου Αντωνίου) και στη δυτική Θεσσαλονίκη (περιοχή μεταξύ δήμων Δέλτα, Χαλκηδόνας και Ωραιοκάστρου). Οι μονάδες αυτές θα διαχειρίζονται τα υπολειπόμενα σύμμεικτα αστικά στερεά απορρίμματα και τα υπολείμματα των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και των Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ).

«Το βασικό θέμα είναι πού θα βρεθούν τα χρήματα για όλα αυτά», τόνισε o Επιστημονικός  συνεργάτης του Εργαστηρίου Μετάδοσης και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ κ. Περκουλίδης Γιώργος. O κ. Περκουλίδης υπογράμμισε πολλές φορές κατά τη διάρκεια των ξεναγήσεων την σημασία που έχει για το περιβάλλον η τεχνολογία που χρησιμοποιείται στην Γαλλία, σημειώνοντας ότι υπάρχουν ακόμη κι εκεί περιθώρια βελτίωσης του τρόπου διαλογής, ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων.

«Εάν σήμερα πατούσαμε ένα κουμπί και αυτόματα κατασκευάζονταν όλα τα παραπάνω θα χρειαζόμασταν περισσότερα από 300 εκατομμύρια ευρώ. Όλα τα ευρωπαϊκά κονδύλια που υπάρχουν μέσω ΕΣΠΑ, αλλά και από τα προγράμματα των Υπουργείων, ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Άρα, κατανοούμε ότι υπάρχει μία διαφορά που θα πρέπει να καλυφθεί, είτε με δανεισμό είτε με Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), ώστε να μοχλευθούν και άλλα κεφάλαια ιδιωτών για να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι η κατασκευή αυτών των μονάδων», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιουτίκας.

Ο Λάζαρος Κυρίζογλου, επεσήμανε πως «είναι πολύ μεγαλύτερη η ζημία που υφίσταται μια κοινωνία από τη μη ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, λόγω του οικολογικού εγκλήματος που γίνεται με τους ΧΥΤΑ, παρά από τη μετάβαση σε ένα σύστημα ολοκληρωμένης διοίκησης και διαχείρισης των απορριμμάτων. Έστω και εάν προκύψει μια αύξηση στα δημοτικά τέλη. Βέβαια, λόγω αυτού, κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξουν και αμφιβολίες».

Η κοινωνική διάσταση του θέματος

Στην προαναφερθείσα μονάδα αξιοποίησης ενέργειας από απόβλητα, η οποία βρίσκεται στην καρδιά του Παρισιού, ο κ. Γεράνης ρώτησε για το εάν υπήρξαν αντιδράσεις αναφορικά με την τοποθεσία του εργοστασίου. Οι υπεύθυνοι απάντησαν ότι δημιουργήθηκαν το 2005 κάποιοι σύλλογοι εναντίον της κατασκευής της μονάδας, όμως η εταιρεία κατόρθωσε να συνεργαστεί μαζί τους ώστε από κοινού να ετοιμάσουν τον φάκελο για την αδειοδότηση της κατασκευής του κτιρίου. «Έγιναν δημόσιες ενημερώσεις για να εξηγήσουν τι ετοιμάζουν και να δώσουν εγγυήσεις στους κατοίκους για τα αέρια που βγαίνουν από το εργοστάσιο, αφού αυτό ενδιέφερε τον κόσμο περισσότερο. Εγγυήθηκαν, λοιπόν χαμηλότερο ποσοστό ρύπων ακόμη και από το όριο που επιβάλλει η Ευρώπη», σημείωσε ο εκπρόσωπος του εργοστασίου που παρουσίασε τις εγκαταστάσεις.

Ο κ. Γιουτίκας, ερωτηθείς από το Thestival.gr επί του θέματος, ανέφερε πως «στο Παρίσι είδαμε μία μονάδα αξιοποίησης αποβλήτων εντός του αστικού ιστού του Παρισιού, πλησίον του Σηκουάνα, που λειτουργεί χρόνια. Το μυστικό, λοιπόν, για να εγγυηθούμε για το γεγονός ότι μια τέτοια μονάδα δεν επιβαρύνει το περιβάλλον της περιοχής είναι ο έλεγχος για το ότι δεν ξεπερνιούνται τα επιτρεπτά όρια». Μάλιστα, ο κ. Γιουτίκας έκανε λόγο για σύνδεση των μηχανημάτων που μετρούν τα όρια αυτά online, ώστε να μπορεί ο κάθε Δήμος, ο κάθε πολίτης να βλέπει ότι δεν ξεπερνιούνται, μπαίνοντας απλά σε μια ιστοσελίδα.

Ο Λάζαρος Κυρίζογλου τόνισε ότι στην Κεντρική Μακεδονία «θα πρέπει οι διαδικασίες να είναι ανοικτές τόσο στις μελέτες όσο και στους ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα υπάρχουν. Οι μονάδες που είδαμε στη Γαλλία είναι ανοιχτές προς όλους για να μπαίνουν, να ενημερώνονται και να ελέγχουν. Έτσι θα υπάρχει ανοιχτή λογοδοσία και θα μπορούν να απορροφώνται οι κραδασμοί και να αναιρούνται οι αντιδράσεις, δημοκρατικά και με πειθώ».

Τέλος, ερωτηθείς από το Thestival.gr για το βασικότερο βήμα που χρειάζεται να γίνει στη χώρα μας ώστε να υπάρξει μία άμεση και ομαλή μετάβαση προς την πλήρη αξιοποίηση των απορριμμάτων, ο κ. Κυρίζογλου απάντησε ότι το σημαντικότερο έργο είναι η ενημέρωση και επιμόρφωση των πολιτών και των επιχειρήσεων.

«Η οικολογική συνείδηση και η συνείδηση πειθαρχίας προς τους κανόνες του τρόπου με τον οποίο γίνεται η αποκομιδή των απορριμμάτων από τους πολίτες θα πρέπει να ξεκινήσει από το σχολείο μέσω της παιδείας και της εκπαίδευσης, καθώς και από τα μέσα ενημέρωσης», σημείωσε ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ και κατέληξε σημειώνοντας ότι «άμεσα πρέπει να γίνει μία προσπάθεια και να μπει μπροστά η ίδια η Κυβέρνηση σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση, έτσι ώστε οι πολίτες να είναι ενήμεροι για την σημασία όλων των παραπάνω».